Elazığ
Elâzığ (Türkçe telaffuz: [elɒzə.]; eski adları ile: Harput, Mamüret'ül Aziz, El-Aziz, El-Azık), Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde Yukarı Fırat Havzasında bulunan, on bir ilçeden oluşan il.
Elâzığ (Türkçe telaffuz: [elɒzə.]; eski adları ile: Harput,
Mamüret'ül Aziz, El-Aziz, El-Azık), Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde Yukarı
Fırat Havzasında bulunan, on bir ilçeden oluşan il. Konumu itibarıyla; ili doğudan
Bingöl, kuzeyden Keban Baraj Gölü aracılığıyla Tunceli, batı ve güneybatıdan
Karakaya Baraj Gölü vasıtasıyla Malatya illerinin arazileri çevrelemektedir.
İlin sınırları 8.327 km²'si kara, 826 km²'si baraj ve doğal göl olmak üzere
toplam 9153 km² 'lik alanı kapsamaktadır.
2016 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 11
İlçe, 20 belediye, bu belediyelerde 148 mahalle ve ayrıca 552 köyü vardır.
Nüfus bakımından Doğu Anadolu Bölgesi'nin Van, Erzurum ve
Malatya illerinden sonra en büyük 4. ilidir. Halk arasında Elâzığlı olanlara,
Elâzığ ağzında kardeş ve ağabey anlamlarına gelen gakgoş hitabı kullanılır.
İlin tarihi MÖ 20. yüzyıla dayanır. Tarihte Anadolu'yu Mezopotamya'ya bağlayan
kervan yollarının geçiş güzergahı içinde önemli yerleşim yeri olmuş, birçok
kültüre ev sahipliği yapmıştır. Müslüman, Rum, Ermeni ve Süryani halklarının
uzun yıllar birlikte yaşadığı bu bölgede günümüzde halâ farklı kültür ve
medeniyetlerin kalıntıları görülmektedir.[5] İlin ismi 1937 yılında Atatürk'ün
şehre yaptığı ziyaretinde sunduğu teklif ile Azık[not 3] ili manasına gelen
El-Azık olarak değiştirilmiş, Türkçe uyumu ve söyleyiş kolaylığı nedeniyle
Elâzığ halini almıştır.
Elâzığ, eski Harput 'un devamı niteliğindedir.[4] Bu nedenle
Elâzığ tarihi Harput tarihi ile birlikte ele alınmaktadır. Harput, Anadolu'yu
Mezopotamya'ya bağlayan kervan yollarının geçiş güzergahı içinde yer almış,
birçok kültüre ve medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Harput'un, bilinen en eski
sakinleri MÖ 2000'li yıllarda Doğu Anadolu'ya yerleşmiş Hurriler'dir.
Hurriler'in ardından Hitit hakimiyetine girmiş, çok sürmeden MÖ 9. yüzyıl
itibarıyla Doğu Anadolu'da devlet kuran Urartular hüküm sürmüştür. Harput, 1085
yılında Türklerin eline geçmiş, daha sonra İlhanlılar, Dulkadiroğulları, Akkoyunlular
ve Safeviler hükmetmiştir. 1516 yılında gerçekleşmiş olan Çaldıran Muharabesi
sonrasında Osmanlı Ordusu tarafından fethedilmiştir. Sonralarında Harput'taki
yaşamın, şimdiki Elâzığ Merkez İlçesi'nin bulunduğu ovaya 19. yüzyıl
ortalarında taşınması ve çevre ilçelerin bağlanması ile birlikte bugünkü Merkez
İlçe ve 9 ilçeyi kapsayan Elazığ ili sınırları oluşmuştur. Esas gelişimini
Cumhuriyet yıllarının başında göstermeye başlamıştır.[4][7] Sultan Abdulaziz'in
tahta çıkmasıyla, Ahmed İzzet Paşa devrinde tayin edilen vali teklifiyle 1867
yılında şehre Mamurat'ül-Aziz adı verilmiş, Halk arasında telaffuz zorluğu
nedeniyle kısaca Elaziz olarak söylenmiştir.[6] 1937 yılında Atatürk'ün
ziyaretinde teklifi ile azık ili manasına gelen El-azık adı verilmiş daha sonra
Elazığ halini almıştır.
Elazığ’a gezmeye gidecek yada Elazığ hakkında meraklı
olanlar için Elazığ ilinin nelerinin meşhur olduğunu sizlere anlatıyoruz.
Kısaca Elazığ ilinin neleri meşhurdur diye sıralamak gerekirse;
Elazığ coğrafi konum itibariyle Doğu Anadolu Bölgesinde
bulunan illerden birisidir. Elazığ tarihinde farklı medeniyetlerin yaşaması
sonucu bir takım tarihi yapılar bulunmaktadır. Ama gerek bu tarihi yapılar
olsun gerek doğal güzellikleri olsun gerekse yöresel lezzetleri olsun Elazığ’a
özgü bazı farklı durumlar mevcuttur.
Elazığı’ın en meşhur tarihi yerleri Hazar Gölü, Buzluk
Mağaraları, Keban Barajı, Elazığ Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi, Harput şehri,
Hazarbaba, Kayak Merkezi, Elazığ Batık Kenttir. meşhur yöresel lezzetleri ise
Orcik, pestil ve çedene kahvesidir.
Elazığ
Elâzığ (Türkçe telaffuz: [elɒzə.]; eski adları ile: Harput, Mamüret'ül Aziz, El-Aziz, El-Azık), Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde Yukarı Fırat Havzasında bulunan, on bir ilçeden oluşan il.