Edirne
Edirne, Türkiye'nin Edirne ilinde yer alan şehir ve aynı ilin merkez ilçesi.
Edirne, Türkiye'nin Edirne ilinde yer alan şehir ve aynı
ilin merkez ilçesi. Marmara Bölgesi'nin Trakya kesiminde, Yunanistan ve
Bulgaristan sınırında yer almaktadır. 2018 sayımına göre toplam nüfusu
180.327'dir.
Edirne civarına bilinen ilk yerleşimciler, Trak
kabilelerinden Odrisler ve Bettegerilerdir. Yaygın görüşe göre günümüzde
Edirne'nin bulunduğu Meriç ile Tunca nehirlerinin birleştiği yere Odrisler
tarafından, Odris veya Odrisia adı verilen açık bir şehir veya pazar yeri
kurulmuştu.MÖ 1400-1200 yılları arasında bölge Akaların eline geçti ve bu
dönemden sonra "polis" hâline getirildi. Ahameniş İmparatoru I.
Darius'un MÖ 510'larda yıllarında İskitler üzerine düzenlediği sefer sırasında
bölge Pers hakimiyetine girdi. MÖ 460 yılında I. Teres hükümdarlığında
bağımsızlığını ilan eden Odrisler, tekrar bölgenin hakimi oldu. MÖ 340 yılında
II. Filip hükümdarlığındaki Makedonların eline geçen yerleşim yeri, bu dönemde
Orestia adıyla anılmaya başlandı. Bölge, daha sonraları Kelt istilalarına da
uğradı.Makedonların kontrolündeki Orestia, MÖ 168'de Romalıların eline geçti.Roma
İmparatoru Hadrianus'un MÖ 123-124 yılları arasında gerçekleştirdiği doğu
seyahati sırasında adı Hadrianapolis olarak değiştirilen Orestia'ya şehir
statüsü verildi. Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında ikiye ayrılmasının ardından
Bizans İmparatorluğu'nun kontrolünde kalan Hadrianapolis, bu dönemde Got, Hun,
Peçenek, Avar ve Bulgar saldırılarına maruz kaldı.
813 yılında Bulgaristan Hanı Krum tarafından ele geçirilen
şehir, Krum'un ölümü sonrasında tahta geçen Omurtag'ın Bizans İmparatoru V.
Leon arasında 815 yılında yapılan antlaşmayla birlikte iki devlet arasında otuz
yıllık barış sağlanırken şehrin kontrolü Bizans İmparatorluğu'na bırakıldı.
1000'li yıllarda şehir, birkaç defa Peçenek ve Kuman
saldırısına uğrasa da Bizans İmparatorluğu kontrolünde kaldı. Haçlı Seferleri
sırasında çeşitli saldırılara uğrarken, Latin İmparatorluğu kontrolüne giren
şehirde Bulgarlarla 1205'te yapılan muharebede Latinler mağlup oldu. Latin
İmparatorluğu'nın 1261 yılında yıkılması sonrasında Hadrianapolis Bulgarların
yönetimine girdi. Farklı kaynaklara göre 1361-1371 yılları arasında değişiklik
gösteren süreçte şehir Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katıldı. Türklerin
eline geçince adı Edirne olarak değişen ve daha sonradan Osmanlı
İmparatorluğu'na başkentlik yapan şehir, 1453'te İstanbul'un başkent olmasından
sonra da önemini kısmen yitirse de, padişahların gözde yerlerinden biri ve
canlı bir ticari ve idari merkez olarak kalmıştır. 18. yüzyılda yangınlar ve
depremle sarsılan kentin gelişimine en büyük darbeyi, bir zamanlar avantaj
teşkil eden Balkanlara açılan kapı olma niteliğinin Osmanlı İmparatorluğu'nun
gerilemeye başlamasıyla dezavantaja dönüşmesi vurmuştur. Yabancı işgalini ilk
olarak 1828-29 yılındaki Osmanlı-Rus harbinde yaşayan şehir, 93 Harbi'nde
(1877-1878) tekrar Ruslar tarafından işgal edilmiştir.
Edirne Vilayet Matbaası Müdürü Şevket Dağdeviren'in yazdığı
1892 tarihli salnameye göre;
Edirne şehri, Edirne sancağı ile beraber 6 sancak, 21 kaza,
97 nahiye, 1620 köy ve 800.000 nüfusu olan Edirne Vilayeti’nin merkezidir.
Edirne Kazası, üç nahiye ile Edirne ve Karaağaç belediyelerinden oluşmaktadır.
Kazada 306 mahalle, 154 köy ve 17132 evde 85733 kadın ve erkek nüfus vardır.
Edirne şehrinde 10780 evde 53348 nüfus vardır. Şehirde 157
cami ve mescit, 69 tekke ve zaviye, 35 medrese ve kütüphane, 52 okul,
hapishane, jandarma dairesi, adliye telgraf dairesi, şeriat mahkemesi, hükumet
konağı, askerlik dairesi, 4 askeri lise, 1 sivil lise, 1 erkek, 1 kız
ortaokulu, numune çiftliği ile ziraat ve sanayi okulu vardır.
3870 dükkan, 280 fırın, 37 han, 15 çalışır, 9 harap hamam,
134 değirmen, 7 un fabrikası, 5 matbaa, 568 oda, 148 samanlık ve ambar, 19476
parça bağ, 2315 bahçe, 5228 tarla, 278 çayır, 1657 arsa vardır.
Bunların dışında 26 kilise ve manastır, 13 sinagog, 5 kışla,
11 karakol, 239 çeşme ve sebil, 5 imaret, 1 ıslahevi, 5 hastane, yangın kulesi,
6 buzhane, 2 reji ambarı, 1 gazhane, 15 kiremit ve tuğla ocağı, 87806 dönüm
ekilir ve ekilmez arazi vardır.
Şehir dışındaki kazada, 228 dükkan, 2 fırın, 16 han, 1
hamam, 78 değirmen, 6 un fabrikası, 104 ambar ve samanlık, 54 çiftlik, 6889
bağ, 43962 tarlai 131 bahçe, 1230 çayır, 58 mera, 16 orman, 448 arsa, 24 cami,
2 tekke, 32 kilise ve manastır, 20 tuğla ve kiremit ocağı, 29çeşme, 997074
dönüm ekilir ve ekilmez arazi bulunmaktadır.
Edirne’de Meriç, Tunca ve Arda nehirleri etrafında 2315
parça bakımlı sebze, meyve ve dut bahçeleri vardır. Kayısı, erik, ayva, dut,
muşmula ve diğer meyveleri boldur. İstanbul Yolu, Kıyık, Tekke Kapı, Yeni
İmaret ve Yıldırım semtlerinde 37 yerde 19476 parça bağ bulunmaktadır. Yılda
üzümden 300 milyon kilo şarap ve 4.600.000 kilo kadar rakı üretilir. Şarabın büyük
bölümü Avrupa’ya ihraç edilir.
Balkan Harbi'nde (1912-1913) ise Bulgarlar tarafından işgal
edilmiştir. Birinci Balkan Savaşından sonra kabul edilen barış anlaşmasıyla
Bulgaristan'a geçen kent, daha anlaşmanın mürekkebi kurumadan patlak veren
İkinci Balkan Savaşından sonra tekrar Türk topraklarına katılmıştır. I. Dünya
Savaşı'ndan Osmanlı İmparatorluğu'nun yenilgiyle çıkmasının ardından Edirne,
Temmuz 1920'de Yunan işgaline uğramış, Kurtuluş Savaşı'nın başarıyla
sonuçlanmasıyla 25 Kasım 1922'de (Edirne'nin Kurtuluşu) nihai olarak Türk
egemenliğine girmiş ve Lozan Antlaşması'yla Yunanistan'dan savaş tazminatı
olarak geri alınan Karaağaç'ın 15 Eylül 1923'te Türkiye'ye katılmasıyla ilin
sınırı bugünkü halini almıştır.
Edirne’ye gezmeye gidecek ya da Edirne hakkında meraklı
olanlar için Edirne ilinin nelerinin meşhur olduğunu sizlere anlatıyoruz.
Kısaca Edirne ilinin neleri meşhurdur diye sıralamak gerekirse;
Edirne, bulunduğu coğrafi konum gereği birçok medeniyete ev
sahipliği yapmıştır. M.Ö. 7. y.y. kadar uzanan tarihinde özellikle Roma
İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu yüzyıllar boyunca
burada yaşamış ve derin izler bırakmıştır. Osmanlı İmparatorluğu topraklarına
dahil olduğu süre çinde 92 yıl boyunca Osmanlı’ya başkentlik etmiş bir
şehrimizdir. Şuan ki konumu göz önüne alındığında ise sınır ili olması
sebebiyle stratejik bir konuma sahip.
Edirne
Edirne, Türkiye'nin Edirne ilinde yer alan şehir ve aynı ilin merkez ilçesi.