Denizli
Denizli, Türkiye'nin bir ili ve en kalabalık yirmi birinci şehridir.
Denizli, Türkiye'nin bir ili ve en kalabalık yirmi birinci
şehridir. 2017 itibarıyla 1.005.687 nüfusa sahiptir. Tekstil ürünleri ve yöreye
has Denizli horozu ile meşhurdur. Anadolu Yarımadası'nın güneybatı, Ege
Bölgesi'nin güneydoğusunda yer almaktadır. Ege ve Akdeniz Bölgeleri arasında
bir geçit durumundadır. Denizli ilinin her iki bölge üzerinde de toprakları
vardır. Denizli ili 28° 38' - 30° 05' doğu meridyenleri (doğu uç noktası;
Çivril ilçesi Gümüşsu - Gökgöl Köyü, Dinar sınırında Efekli Tepe, batı uç
Aydın, Manisa; güneyde Muğla; kuzeyde Uşak illeri ile komşudur.) Yüzölçümü
12.134 km²,denizden yüksekliği ise 219 m'dir.
Bir sanayi, ihracat ve ticaret merkezi olan Denizli, aynı
zamanda 65 bine yaklaşan üniversite öğrencisine ev sahipliği yapmaktadır. Bir
yılda milyonlarca yerli ve yabancı turisti ağırlayan il, bir turizm kenti
olmasının yanı sıra düzenlenen yerel, ulusal ve uluslararası etkinliklerle
(bkz. festivaller) eğitim, kongre, kültür ve sanat merkezi özelliğindedir. GEKA
(Güney Ege Kalkınma Ajansı) merkezi Denizli'dedir.
Akdağ'ın (Babadağ) kuzey yamaçları eteklerinde, Büyük
Menderes'in kolu olan Aksu çayına kavuşan derelerle hafifçe yarılmış bir plato
üzerinde yer alan Denizli, yeni bir kenttir. Asıl kent buradan 6-7 kilometre
kadar kuzeydeki Laodikya (Laodicaea) idi. Selçuklular ve Bizanslılar arasındaki
savaşlar sonucu yıkıma uğrayan ve özellikle suyolları bozulan Laodikeia zamanla
terk edilmeye başlanmış ve yerleşme 11. yüzyıldan başlayarak bol su
kaynaklarının bulunduğu Denizli, Ladik'e doğru yer değiştirmeye başlamıştır.
Kent, 1702-1703'teki bir deprem sırasında büyük zarara uğramış ve daha sonra
yeniden kurulmuştur. Ege kıyılarından iç kesimlere sokulan doğal bir yol
üzerinde bulunan Denizli, özellikle 1950'li yıllarda karayollarının
düzelmesinden sonra, bu konumunun ve çevresindeki tarım etkinliklerinin
gelişmesi sonucu hızla kalabalıklaşmış ve 1950'de 22.000 olan nüfusu, aradan
geçen 60 yıl içinde yaklaşık 25 kat artmıştır. Sanayisi, turizmi, ticareti ve
hizmet sektörü çok gelişmiş olan Denizli, Türkiye'nin en kalkınmış kentlerinden
biridir. Anadolu Kaplanları'nın başıdır. Dünya'da tekstilin en önemli
başkentleri arasındadır. Ayrıca Serinhisar ilçesi de Türkiye'nin leblebi ve
leblebi ürünleri ihtiyacının %85 civarını karşılamaktadır. Denizli, Türkiye'nin
en büyük 10 ekonomisi arasındadır. Kent, havlu, bornoz ve ev tekstilinde ABD ve
AB pazarında iyi bir prestije sahiptir. Havası ve doğası Ege Bölgesi'nin
ortalamalarını yansıtır. Şehrin birkaç noktasında horoz heykeli bulunur.
Dünyaca bilinen doğa harikası Pamukkale de şehrin simgelerinden biridir.
Pamukkale, Unesco'nun dünya kültür mirası listesindedir. Karahayıt da
uluslararası termal bir merkezdir. Ayrıca en yüksek dağı Honaz Dağı aynı
zamanda Ege Bölgesi'nin en yüksek dağıdır (2532 m). Şehirde UNESCO'ya giren
Hierapolis, Laodikeia, Tripolis vb. birçok antik kent bulunmaktadır.
Denizli şehri ilk defa, bugünkü şehrin 6 km kuzeyinde,
Eskihisar Köyü civarında, Milattan önce 261 - 245 yılları arasında, Suriye
Kralı ikinci Antiokhos tarafından kurulmuştur. II. Antiokhos kente karısı
Laodikeia'nin adını vermiştir. Laodike'nin kenti anlamına gelen
"Laodikeia" adını alan kent, M. S. 7. yüzyılda büyük bir depremle
yıkılınca, kent bugünkü Kaleiçi mevkiine taşınmıştır. Türkler Denizli
havalisini zapt ettikten sonra, kenti "Ladik" adıyla anmışlardır.
Denizli adına, tarihi kaynaklarda başka başka isimler olarak
rastlamaktayız. Selçuklu kayıtları ve Denizli mahkemesi seciye sicilleri Ladik
ismini vermektedir. İbni Batuta'nın seyahatnamesinde Tunguzlu denilmektedir.
Mesalikullebsar'da da Tunguzlu olarak kaydedilmiştir.
Timurlenk'in zafernamesini yazan, Şerafettin Zemdi Tenguzlug
ve Tonguzlug gibi iki isimden bahsetmektedir. Tengiz kelimesi eski Türkçede
Deniz demektir. Tunguzlu ise bugünkü imlasıyla Denizli demektir. Netice olarak
Denizli adı, Tenguzlu ve Tunguzlu kelimelerinin zamanla ağızdan ağza, Denizli
kelimesi haline gelmesinden bugünkü şeklini almıştır.Denizlili araştırmacı
Mümtaz Başkaya, konu ile ilgili yazdığı kitabında, Denizli adının kökeninin
Tengiz olduğunu ve bir boy adı olarak Orta Asya'dan Anadolu'ya geldiğini ileri
sürmektedir. Ayrıca adı geçen bu kitabında Denizli adının kentte bulunan
suların çokluğu ile ilgisinin bulunmadığını da çok gerçekçi biçimde açıklamıştır.
Bu yer adının başka yerleşimlerin de adı olduğunu, Türkiye'de başka yerlerde de
Denizli ve benzer türdeki adların olduğunu göstererek bu konuya gerçekçi bir
açıklama getirmiş olmaktadır.
Denizli’ye gezmeye gidecek yada Denizli hakkında meraklı
olanlar için Denizli ilinin nelerinin meşhur olduğunu sizlere anlatıyoruz.
Kısaca Denizli ilinin neleri meşhurdur diye sıralamak gerekirse;
Denizli birçok medeniyetin yerleşim kurduğu bir yerleşim
yeri olduğu için sahip olduğu tarihi yerleri, kaplıcaları, doğal güzellikleri,
yöresel yemekleri, giyim-kuşamları (v.b.) ile ülkemizin önemli bir ilidir.
Denizli’nin Pamukkale Travertenleri, Ağlayan Kaya Şelalesi, Hierapolis Antik
Kenti, Çaput Aşı, yoğurtlu patlıcan gömmesi, sıyırma, sura, kaçamak ve gındıra
çorbası çok meşhurdur.
Denizli
Denizli, Türkiye'nin bir ili ve en kalabalık yirmi birinci şehridir.